SİVAS AĞIZLIĞI
SİVAS AĞIZLIĞI
Sivas ağızlığı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya! Sivas'ta geçmişi 1800'lü yıllara uzanan ağızlık yapımcılığı (çubukçuluk), çok az sayıda kalan ağızlık ustaları tarafından yaşatılmaya çalışılıyor.
Dededen toruna, babadan oğula geçerek bugüne kadar yaşatılan çubukçuluk, bu mesleğe ilgi gösterilmemesi nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor.
Sivas Belediye Çarşısı yakınındaki 2 metrekarelik bir kulübede mesleğini yaşatmaya çalışan ustalardan 49 yaşındaki Erol Açıl, ürettiğini satmakta zorlanan ustaların, işi öğrenecek çırak bulamadıklarını söylüyor. Bir dönem kentin köklü el sanatlarından biri olan ağızlıkçılığın, bugün ayakta kalma mücadelesi verdiğini belirterek, son zamanlarda Sivas'taki ağızlıkçıların kalemlik, isimlik, tığ sapı, şamdan, tükenmez kalem gibi hediyelik eşyalar da yaptıklarını bildirdi. Yaklaşık 1 metre uzunluğunda bir ağızlığı torna makinesi desteğiyle 5-6 saatte yaptıklarını belirtiyor.
Ağızlık Yapımı; kentin köklü el sanatlarından biri olan ağızlıkların, günümüzde turistik değer kazandığı belirtiliyor. Ağızlık yapımında “germişek” ya da “karamuk” denilen ağaç kullanılıyor. Önce Germişek çubukları istenilen boyda kesiliyor. Bunlar uzunluklarına göre “Lüleli, topcık başlı, yanma başlı, ufak ağızlık, ufak lüleli ağızlık, arabalı ağızlık (birbirine geçmeli)'' gibi çeşitli adlar alıyor.
Tomruk makinesinde kabukları soyulan çubuklar, tornaya bağlanıyor. Keski yatay ya da dikey tutularak desenin dış çizgileri çiziliyor. Sonra kalemle ince uçlu işleme ve kakma gereci desenler oluşturuluyor. İşlemleri bitirilen ağızlık kezzaba batırılıyor, ateşe tuttuktan sonra zımparalanıyor. Yeniden tornaya bağlanan ağızlığın, matkapla sigara konulan yeri açılıyor. Çakıyla yassılaştırılan bu bölüm de kezzaba batırma, kızartma ve cilalama işlemlerinden geçiriliyor.
Hepiniz sevgiyle kalın.
Melih Eriş
Yorumlar -
Yorum Yaz