İRAN - ERDEBİL
İran ülkesi için yolculuğa çıktığımda bilenen rotaların dışına çıkmak istemişimdir. İşte onlardan biri de Erdebil şehridir. Şehrin güzelliği ve tarihi mirası görülmeye değerdir.
Erdebil kadim zamanlara göre iki isimle anılmaktadır. “Avesta” mukaddes şehir ve “çukur şehir” olarak anılmıştır. Tarihi anlatımlara göre Zerdüşt’ün Erdebil’de Avar çayı kenarında doğduğu kaynaklarda yer almaktadır.
Erdebil şehrinin tarihi zenginliğe sahip olması sebebi ile tarihte de birçok konuğu olmasına neden olmuştur. Göç yolları ile gelen Türk kavimleri buraları yurt edinmişler. Fakat ulus olamadıkları için sonradan güneyden ve kuzeyden gelen güçlerin tabiyetlerine girmişlerdir.
Bu topraklarda Abbasiler, Sasaniler, Arap imparatorluğu, Harzemşahlar, Selçuklu, İlhanlı, Moğol, Timur Osmanlı, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Safeviler, Romalılar vs…. zamanla boy göstermişlerdir.
Zerdüşt dini Abbasiler gelene kadar bu şehirden yayılmaya başlamış daha sonrasında işgale uğrayan Erdebil, Abbasilerin başkenti olarak hüküm sürmüştür. Daha sonrasında Timur imparatorluğu zamanında desteklenen Azeri Şah İsmail Erdebil de sahneye çıkıyor ve Safevi devrini başlatıyor. Uzun süre İran topraklarına hüküm süren bugünkü İran topraklarının şekillenmesine önemli rol oynamıştır.
Osmanlı İmparatoru Yavuz Sultan Selim zamanında Kars, Ardahan, Ağrı bölgelerinde yaşayan Türkmenlerin zorla göç ettirilerek bu topraklara zorunlu göçleri sağlanmıştır. Bu toplulukların yedisi Erdebil topraklarında yaşamlarını sürdürmektedirler; Şahseven, Acirler, Kocabeyli, Polatlı, Canhanlı, Karadağlılar, Şatranlu boyları.
Erdebil’in sokaklarında dolaşırken bu kadar medeniyetin yaşadığı bu kadim şehirde birçok kalıntı bulmayı umarken maalesef birçoğu deprem kuşağında yer alan Erdebil’in şehrinin karanlığına gömülmüştür. Önemli eserleri; Safeviler döneminden kalma Şeyh Safi türbesi, Cuma Camii, Karasu köprüsü, Mirza Ali Ekber cami, Arkeoloji müzesi, Zahir-al-İslam Hamamı, Kapalı çarşısı gezilebilecek yerleri arsındadır.
Erdebil’in nüfusunun tamamına yakını Azeri halkından oluşmaktadır. Burası güney Azerbaycan olarak anılmaktadır. Yaklaşık 1.300.000 kişinin yaşadığı bu şehir yakın zamanda il statüsüne kavuşmuştur. Sokaklarda Türkçe ve Farsça konuşulmaktadır. Bu sebeple Erdebil sokaklarında dolaşırken iletişim zorluğu çekmek mümkün değil. İstediğiniz bilgiye kolayca ulaşabilirsiniz.
Farklı rotalarda buluşmak dileği ile.
Hepiniz sevgiyle kalın.
Melih Eriş
Yorumlar -
Yorum Yaz